Horlayan da Dinleyen de Risk Altında

Birtakım bireyler için kronik bir sorun olabilen horlama, bazen önemli sıhhat sorunlarına de sebebiyet verebiliyor. Horlayan kadar onunla birebir yatağı paylaşan partneri de kaliteli bir uykudan mahrum kaldığı için çeşitli hastalıkların kapısı da aralanabiliyor. Kilo vermek, uygun yatış konumuna geçmek üzere hayat biçimi değişiklikleri ile hafifletilebilen horlama, ileri evrelerde ise cerrahi usullerle tedavi edilebiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Kulak Burun Boğaz Bölümü’nden Prof. Dr. Erdal Seren, horlama ve tedavi metotlar hakkında bilgi verdi.  

Tedavi edilmeyen horlama hasta ediyor

Horlama, bedene oksijen ileten hava yollarının tam olarak açık olmadığını gösteren değerli bir belirtidir. Uyku sırasında gürültülü bir biçimde nefes alma formunda tanımlanabilir. Üst teneffüs yollarındaki kasların gerginliğinin azalması sonucu lisanın geriye kayarak öteki gevşek dokularla bir arada titreşime yol açması; horlama sesinin çıkmasına neden olur. Yumuşak damağın ve küçük lisanın olağandan uzun olması, büyük bademcik ve geniz eti ya da burundaki darlıklar da horlamayı tetikleyebilir. Horlama sıklığı yaş ve kilo alımı ile artmaktadır. Neredeyse herkeste orta sıra görülebilen horlama birtakım beşerler için ise kronik bir problemdir ve önemli sıhhat sorunlarına yol açabilir.  Hasta dinlenemeden uyanır, daima yorgunluk çeker, sabah baş ağrıları, gece boğulma hissi ile ya da çarpıntıyla uyanabilir. Halsizlik, gece sık tuvalete çıkma, depresyon ve sonluluk üzere durumlar da öteki horlama belirtileridir. Tedavi edilmezse ilerleyen devirde uyku apnesi ile birlikte felç, kalp krizi, tip2 diyabet, yüksek tansiyon ve depresyon üzere önemli sıhhat sorunlarına ve uykuda ani mevte yol açabilir. Horlayan kişinin yatak partneri ise uyku hijyeni bozulduğu ve sağlıklı bir uyku çekemediği için yorgunluk yaşar, gerilim düzeyi artar ve genel ömür kalitesi azalır, süreç uzar ise tansiyon sorunları ile karşı karşıya kalabilir. 

Tedavi, horlama ve uyku apnesinin şiddetine nazaran değişiyor

Horlama ve uyku apnesinin tanısı uyku laboratuvarında bir gece yatarak polisomnografi (uyku testi) ismi verilen tetkikin yapılması ile konuyor. Hastanın uykuda burun ve ağızdan gerçekleştirdiği teneffüs hareketleri, oksijen kıymetleri, kalp suratı ve kalp ritmi, göğüs ile karnın uyku sırasındaki hareketleri ve uyku sırasındaki beyin dalgalarının özellikleri kıymetlendirilerek teşhis ve derecelendirmesi yapılıyor. OSAS (tıkayıcı uyku apne sendromu) teşhisinde Kulak Burun Boğaz (KBB) tabiplerinin gerçekleştirdiği detaylı üst teneffüs yolu muayenesi de hayli ehemmiyet taşıyor. Horlama tedavisi; alınacak genel tedbirler, ağız içi araç tedavisi ve cerrahi olmak üzere üç basamakta uygulanıyor. Bunlar şu biçimde sıralanabilir;  

1.Yaşam Usulü Değişiklikleri                                                                                                            

Kilo vermek, alkolden ve sakinleştirici-uyku verici ilaçlardan uzak durmak, burun tıkanıklığını gidermek, uyku sistemine dikkat etmek, yanlışsız yatış konumunda kalmak ve horlamaya eşlik eden hipotiroidi (guatr bezinin az çalışması) ve akromegalinin (büyüme hormon fazlalığı) üzere hastalıkların tedavisi horlama durumunu güzelleştirebilir.

2. Ağız İçi Araç Tedavisi

Uyku sırasında ağız içine yerleştirilen birtakım aparatlarla üst teneffüs yollarına ilişkin yapıların durumunu değiştirip (örneğin lisanı öne çekerek) hava yolunu genişletmek, kas işlevleri üzerine tesir ederek direnci düşürmek havayollarının tıkanmasına ve horlamaya mahzur olabilir.   

3. Cerrahi Tedavi

Horlamada, darlık yerinin tam olarak saptanabildiği olgularda cerrahi tedavi uygulanabilir. Bu cerrahiler şu formdadır:

• Lazer yardımlı uvulapalatoplasti (LAUP): LAUP, küçük lisan ve yumuşak damaktaki dokunun sarkmış olan fazla kısmını alarak ve bademcik ile lisan kökündeki fazla büyümüş olan dokuyu azaltarak hava akışını düzgünleştirir.
• Endoskopik konka redüksiyonu: Burun içerisindeki, alt konkadaki (alt burun etleri) fazla dokuyu küçültmek için diyod lazer teknolojisi kullanılır. 
• Septoplasti: Bu prosedür, burunda sapmış bir septumu düzeltir. Septoplasti, kıkırdak ve kemiği yine şekillendirerek burun içindeki hava akışını düzgünleştirir.
• Tonsillektomi /Tonsil ablasyonu: İri olan bademciklerin alınması yahut lazer ile küçültülmesi sürecidir. 

Erkeklerde bayanlara oranla daha çok görülen horlamayı engellemek için yüksek yastık tercih etmek, yürüyüş ve koşu üzere idmanlar yapmak, antioksidandan varlıklı besinler tüketmek, sigara ve alkolden uzak durmak alınabilecek tesirli önlemler ortasındadır. Fakat horlama bunlara karşın geçmiyor ve şiddeti daha da artıyorsa hastanelerin kulak burun boğaz kısmına gidilmesi gerekmektedir.

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı