Türkiye, global bir lojistik üssü olmaya aday!

Cushman & Wakefield |TR International’ın Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi iş birliğiyle memleketler arası yatırımcılara özel olarak hazırladığı ‘Lojistik Pazar Görünümü Türkiye 2024’ raporu, Türkiye’nin bu alandaki potansiyelini kapsamlı bir formda ortaya koyarak Avrupa, Asya ve Ortadoğu’daki yatırımcıları cezbetmeyi hedefliyor. Rapora nazaran; Türkiye, jeopolitik riskler ile bozulan tedarik zinciri, yükselen navlun maliyetleri sonrası daha ekonomik ve inançlı pazarlar arayan yatırımcılar ve yükselen ‘yakın kıyı’ trendiyle birlikte, global bir lojistik üs olmaya aday.  Avrupalı şirketler için en tanınan tekrar tedarik bölgelerinde 3’üncü olan ülkemize başta Çin olmak üzere pek çok ülkeden firmalar, arka arda üretim çizgilerini taşıyor.

Dünyanın önde gelen ticari gayrimenkul danışmanlık şirketlerinden Cushman & Wakefield |TR International, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi iş birliğiyle gayrimenkul özelinde ‘Lojistik Pazar Görünümü Türkiye 2024’ raporunu yayınladı. Türkiye’nin lojistik alanındaki yüksek yatırım potansiyelinin 2024 yılının birinci çeyrek dataları ile kapsamlı bir formda ortaya konduğu, memleketler arası yatırımcılara özel olarak hazırlanan rapor Avrupa, Asya ve Ortadoğu ülkelerinden gelebilecek lojistik yatırımcılar için kıymetli datalar içeriyor. 

Raporda Türkiye’nin ekonomik ve stratejik pozisyon olarak öne çıkan özellikleri, lojistik dal dataları, altyapı projeleri, yatırım bölgeleri, talep ve pazar şartları, ortak piyasa uygulamaları, ticaret rotaları, teşvikler ve global trendler ayrıntılı olarak ele alınıyor. 

Uluslararası yatırımcılar için ekonomik, inançlı ve stratejik bir pazar fırsatı 

Dünyada ticaret yollarının Kızıldeniz etrafındaki çatışmalar ve Rusya-Ukrayna Savaşı ile doğan tedarik zinciri krizleri nedeniyle değişim sürecini tahlil eden rapor, bu nedenle milletlerarası ticarette yeni pazar arayışına giren yatırımcılar için ‘yakın kıyı’ kavramının kıymet kazandığını ortaya koyuyor. Rapora nazaran, 2023 yılında jeopolitik riskler sonucunda yaşanan döviz kuru dalgalanmaları ve uzayan ticaret rotaları ile operasyonel maliyetleri artan, navlun fiyatları 1.480 dolardan 3.400 dolara yükselen ve daha ekonomik, inançlı ve çevreci tedarik zincirleri aramaya yönelen milletlerarası yatırımcıların üretimlerini daha yakın bölgelere taşımasını tabir eden ‘yakın kıyı’ kavramı global tedarik zincirinde yaşanan krizlere karşı oluşturulan en güçlü argümanlardan biri olmaya devam ediyor. Kavramın merkezindeki ülkelerden biri de Türkiye.

Bugün çok uluslu şirketlerin üretim, ihracat ve idare merkezi olarak konumlandığı ülkemizin Avrupalı şirketler için en tanınan kaynak bulma ve tekrar tedarik bölgelerinde 3’üncü sırada olduğunun belirtildiği raporda, “Türkiye’nin sunduğu stratejik avantajlardan Orta Koridor’un Kuzey Koridoru'na nazaran daha ekonomik ve süratli olduğu belirtiliyor. Teknolojik ilerleme ve altyapı yatırımları sayesinde maliyet ve verimlilik avantajları daha ulaşılabilir olan Türkiye, savaş gündemi nedeniyle güç ezası çeken Avrupa'nın bilakis, ‘güvenli güç arzı’ ile memleketler arası yatırımcılar için tedarik zinciri sorunlarının üstesinden gelmek ismine bir baht olarak görülüyor” tabirleri yer alıyor.    

Türkiye, Gelişmekte Olan Piyasalar Lojistik Endeksi’nde 11’inci

Agility Gelişmekte Olan Piyasalar Lojistik Endeksine nazaran 2023 yılında Türkiye, ‘yurtiçi ve yurtdışı fırsatları, işletme temelleri ve dijital hazırlık’ kriterlerinde aldığı skorlarla 11’inci sırada. 

Raporda 100 milyar dolarlık lojistik pazarı ile global lojistik ihracatının yüzde 2,5'ini alan Türkiye’nin stratejik pozisyonu, lojistik kapasitesinin son 5 yılda istikrarlı bir halde artması, yükselen altyapı yatırımları, ekonomik büyümesi, ihracat odaklı sanayi tabanı, nüfusu ve geniş iş gücü havuzu nedeniyle nakliyat ve lojistik için global bir merkez olma potansiyeli olduğu vurgulanıyor. Rapora nazaran, Türkiye’nin bu alanda potansiyelini yükselten başka kıymetli etkenler ise güçlü perakende pazarı ve süratle büyüyen e-ticaret kapasitesi. Bu kapsamda, Türkiye’nin bu yıl 89,42 milyar dolar olan dijital ticaret süreç kıymetinin 2027 yılında 136,89 milyar dolara yükselmesinin beklendiği belirtiliyor. 

Uluslararası devler yatırım için sırada 

E-ticaretin süratli büyümesinin transfer merkezleri ve bölgesel depolara yapılan yatırımları süratle artırdığı belirtilen raporda, yeni lojistik koridorları ve altyapı yatırımları sayesinde bugün birçok memleketler arası firmanın üretim çizgilerini Türkiye’ye taşıma niyetinde olmasına dikkat çekiliyor. Raporda  Çinli otomotiv şirketi Skywell’in, Türkiye'ye 1,6 milyar dolarlık yatırım yapacağı duyurusu; SAIC Motor ve DFSK Motor, yakın gelecekte Türkiye'de yeni yatırım planladıklarına ait açıklamalara yer verilirken; Amazon’un, Türkiye'deki birinci lojistik merkezini Tuzla'da açarak mahallî ve global pazarlara daha verimli hizmet verme imkanı yakaladığı; Fedex Express, İstanbul Havalimanı Kargo Bölgesi'nde üç kıtadaki operasyonları entegre edecek 23 bin metrekarelik büyük bir merkezin kurulumuna başladığı bilgileri yatırımcılarla paylaşıyor. 

Lojistik depo kiraları, artış eğilimi gösteriyor

Rapora nazaran, operasyonel maliyetlerin depo arzını hudutlu kıldığı kesimde güçlü talebin varlığı, 2021 yılından bu yana birincil kiraları yükseltti ve 2024 yılının birinci çeyreğinde birincil kiralar İstanbul’da ABD doları bazında yıllık yüzde 18,75 oranında arttı. Bu sayı Ankara’da ise yüzde 9,09 oldu. Kısa ve orta vadede bakıldığında, birinci sınıf kiraların artmaya devam etmesi, talebin ve lojistik tesis geliştirme faaliyetlerinin artması, arzın hareketlenmesi ve getirilerin sabit kalması bekleniyor.    

Raporun sanayi pazarına değindiği kısımda ise bölgelerine nazaran değişmekle birlikte lojistikte yılın birinci çeyreğinde Kuzey Marmara bölgesinde birincil kiralar 110-285 TL, Doğu Marmara bölgesinde 155-310 TL, Sakarya-Düzce bölgesinde 115- 155 TL, Ankara bölgesinde 110 ile 200 TL ve İzmir-Manisa bölgesinde 100-200 TL aralığında değiştiği belirtiliyor. Çok katlı depoların tartıda olduğu pazarda 10 milyon metrekarenin üzerinde olan toplam lojistik arzının 9 milyon metrekaresi Marmara Bölgesi’nde, kalanı ise İzmir, Ankara, İskenderun ve Trabzon üzere kentlerde bulunuyor. 

İstanbul, EMEA Bölgesi’nde rekabetçi kira düzeyleri ile öne çıkıyor

Endüstriyel & lojistik pazarda Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’yı kapsayan EMEA Bölgesi’ndeki 44 kentin birincil kira ve getiri karşılaştırmalarını ele alan rapora nazaran, İstanbul rekabetçi kira düzeyleri ile öne çıkıyor. 2024'ün birinci çeyreğinde İstanbul'daki prime kiraların aylık 8.75 euro düzeylerinde seyrettiğini gösteren rapora nazaran, bu durum İstanbul'u EMEA bölgesindeki kentler ortasında 12’inci sıraya yerleştiriyor. Listenin başında İsviçre'den Zürih, Birleşik Krallık'tan Londra ve yeniden İsviçre'den Cenevre bulunuyor. Rapora nazaran İstanbul’un 2024 yılının birinci çeyreğinde yüzde 8.5 olarak kaydedilen birincil getirisi ise geçen yılın birinci çeyreği ile tıpkı düzeyde seyrediyor. Böylece İstanbul, kira getirilerinin dolar bazında daha evvelki yıllara oranla epey yüksek olması ve stratejik konumuyla hem yerli hem de milletlerarası yatırımcılar için cazip bir seçenek olmaya devam ediyor. 

İkiz dönüşüm trendiyle akıllı depolama alanlarına muhtaçlık artıyor

Nitelikli ve akıllı depolama alanlarına gereksinim duyulan yeni devirde teknoloji ve otomasyona yapılan yatırımların da değerli ölçüde arttığını vurgulayan rapora nazaran, yapay zeka ile yönetilen lojistik sistemleri ile robotik otomasyon ve sürdürülebilir güç tahlilleri 2023'ün öne çıkan eğilimler arasında yer alıyor. Hızlı teslimat beklentilerini karşılamak için dronların ve otonom araçların yaygın kullanımını ‘önemli bir gelişme’ olarak nitelendiren rapor, dijital ve yeşil lojistik uygulamalarının bir ortada kullanılmasını tabir eden dijital dönüşüm sürecinin dünya çapında şirketlerin uygulamasının beklendiği değerli bir entegrasyon olduğunu vurguladı. Rapor, Türkiye’nin Avrupa Yeşil Mutabakatı'nın bir modülü olarak 12. Kalkınma Planı'nda dijital dönüşümü desteklediğini ve bu nedenle daha çevreci pazarlar arayan milletlerarası yatırımcılar açısından da kıymetli fırsatlar sunduğunu ortaya koyuyor.

“Türkiye’nin global tedarik zincirine entegrasyon ve global lojistik üssü olmak konusunda önemli bir potansiyeli var”

Türkiye’nin sunduğu yüksek potansiyeli tüm dünyada anlatırken ayrıcalıklı jeostratejik pozisyonunun üzerinde değerle durduklarını belirten Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı A. Burak Dağlıoğlu, ‘’Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde 2003 yılından bu yana büyük altyapı yatırımları hayata geçirildi. Bu atılım bizi rekabet coğrafyamızda memleketler arası direkt yatırımlar için bir cazibe merkezi haline getirdi. 1,3 milyar insanın yaşadığı ve yaklaşık 30 trilyon dolarlık GSYİH hacminden bahsettiğimiz bir coğrafyanın tam ortasındayız. Lojistik alanında altı çizilmesi gereken çok kıymetli ayrıntılar var. Cushman & Wakefield |TR International iş birliği ile hazırladığımız raporun bu noktada memleketler arası yatırımcılara bilgilendirici ve aktüel bir kaynak olarak sunuluyor olmasını çok pahalı buluyorum. Raporun hazırlanmasında emeği geçen Cushman & Wakefield |TR International takımına ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisinde vazife yaptığımız çalışma arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.”

“Ülkemiz için potansiyel bir yatırım atağına rehberlik etmekten memnuniyet duyuyoruz”

Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi iş birliğiyle 2 yıl ortadan sonra gayrimenkul özelinde hazırladıkları ikinci lojistik raporu ile Türkiye’nin bu alanda taşıdığı kıymetli potansiyeli tüm taraflarıyla yatırımcılara aktarmayı hedeflediklerini aktaran Cushman & Wakefield | TR International Yönetim Kurulu Lideri Tuğra Gönden, “Uluslararası yatırımcılara daha evvel yayınlanmamış şimdiki bilgiler sunarak şuurlu kararlar almalarını desteklemeyi amaçladık. Raporun yeni pazar arayışındaki lojistik yatırımcılarının bu alanda Türkiye'deki fırsatları daha sağlıklı değerlendirmelerini sağlayacak bir başucu rehberi olmasını temenni ediyoruz” dedi. Gönden,“Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi raporun hazırlanmasında yönlendirme ve sektörel bilgi sağlama mevzularında takviye sağlamanın yanında raporun global yatırımcılara ulaşmasında değerli bir rol oynadı. Biz de Cushman & Wakefield I TR International olarak ülkemize ihracat geliri kazandıracak değerli bir yatırım atılımına rehber görevi üstlenen bu raporu hazırlamaktan memnuniyet duyuyoruz” değerlendirmesini yaptı. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı