Uzmanından Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu Değerlendirmesi

Halk ortasında çoklu kişilik bozukluğu olarak bilinen dissosiyatif kimlik bozukluğu ender görülen bir ruhsal bozukluktur. Bu bozukluğa sahip kişilerde, birden fazla kişilik ya da alter olarak isimlendirilen, farklı benlik algıları ve kimlikleri bulunur. Her bir alterin kendine has anıları, yaşı, inançları, dış görünümü, konuşma biçimi, tercihleri, isimleri ve davranışları olabilir.    

Dissosiye olmayı bir bütünün parçalanma hali olarak düşünebiliriz. Ruhsal manada bu parçalanma halini şuur, algı, duyu, bellek, kimlik ve bedensel ayrışma olarak tanımlayabiliriz. Bu ruhsal parçalanma karşısında, kişi ruhsal manada bütünlüğünü sağlama gayretine girebilir. Dissosiyatif kimlik bozukluğunda bu bütünlüğün farklı kimlikler yardımıyla sağlandığını düşünebiliriz. 

Alter kimlikler iki yahut daha fazla olabilir. Ortaya çıkan bu farklı kimliklerin birbirini tanımaması ve alter kişilikler ortasındaki değişimin ani olması dissosiyatif kimlik bozukluğunun besbelli özelliklerindendir. Çoğunlukla dışarıdan bakıldığında şımarıklık ya da bilerek yapıyor üzere yorumlanan bu kişilikler sanılanın tersine kişi için hayli gerçektir. Bu gerçeklik farklı bir kişilik ya da kişiliğin bir uzantısı olarak kişi tarafından algılanmaktadır.

Belirtileri; 

Kimlik ve hafıza bozuklukları: Kişi, kimliğinin bir kısmını yahut tamamını unutma yahut farklı bir kimlik yaşıyormuş üzere hissetme yaşayabilir. 

Bilinçli denetimin kaybı: Alterler ortasında ani ve istemsiz geçişler yaşanabilir. 

Geri dönüşler: Kişi, geçmişte yaşadığı travmatik olayları tekrar yaşıyormuş üzere hissedebilir. 

Depersonalizasyon ve derealizasyon: Kişi, kendi vücudundan yahut etrafından kopmuş üzere hissedebilir. Kendi vücuduna ya da etrafına karşı yabancılaşabilir. 

Farklı sesler yahut görseller duyma: Kişi, alterlerin seslerini duyduğunu yahut onları gördüğünü hissedebilir. 

Depresyon ya da anksiyete: İntihar kanıları, uyku bozuklukları, korku, baş ağrıları ve konsantrasyon güçlüğü üzere belirtiler eşlik edebilir.

Nedenleri: 
 Dissosiyatif kimlik bozukluğunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, çocukluk devrinde yaşanan şiddetli ve tekrarlayan travmalar bozukluğun gelişmesinde değerli bir risk faktörüdür. Bu travmalar, dissosiyasyona neden olarak farklı kişiliklerin oluşmasına yol açabilir. Ayrıyeten bozukluğun oluşumunda genetik faktörlerden de literatürde bahsedilmektedir. 

Tedavi: 
 Belirtiler birinci seanslarda örtük olabilir. Dissiyasonun neden olduğu ikincil belirtiler birinci olarak göze çarpabilir. Örneğin, öfke denetiminde zahmet, alaka sorunları ya da çocuksu haller bu belirtilere örnek verilebilir. Şahıslar çoklukla bu sebeplerle terapiye başvurmaktadırlar. Dissosiyatif kimlik bozukluğunda psikoterapi hayli kıymetlidir. Psikoterapist, travmatik anıların işlenmesine, alterler ortasındaki iletişimi ve iş birliğini geliştirmeye ve sağlıklı başa çıkma sistemleri oluşturmaya yardımcı olur. Bunun yanında aile bireylerine yönelik gerekli görülen durumlarda psikoeğitim verilebilir. Kimi durumlarda ilaç tedavisi de destekleyici olarak kullanılabilir. 

Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı